تهيه رنگدانه سرخ از باطله هاي معدن منگنز در قم
معدن منگنز ونارچ در حدود ۳۰ كيلومتري جنوب خاور شهرستان قم واقع شده است. بخش چيره رخنمون هاي منطقه را سنگ هاي آذر آواري ائوسن مياني تا بالايي تشكيل مي دهد. همچنين سنگ هاي رسوبي با سن اوليگوميوسن روي اين تشكيلات آتشفشاني ائوسن قرار مي گيرند. به طور كلي در بيشتر معادن منگنز، خاک سرخ به همراه منگنز ديده مي شود كه از مهم ترين آنها مي توان به منطقه ونارچ، معدن دربند و معدن دكتر اشاره كرد. ميزان ذخيره احتمالي خاک سرخ (باطله) اين معادن به ترتيب ۵۷۶۰ و ۱۹۲۰ هزار تن است. از دو معدن دكتر و دربند نمونه برداري شد و نمونه ها براي شناسايي ويژگي هاي فيزيكي، شيميايي و كاني شناسي، مورد آزمايش هايXRF ،XRD و مطالعات ميكروسكوپي قرار گرفتند. سپس براي بالا بردن عيار ماده خام به ترتيب از آزمايش هاي تجزيه سرندي خشک، تر و Scrubbing و همچنين براي طراحي تعداد آزمايش ها از روش تاكوچي استفاده شد. بدين ترتيب عيار ماده معدني ۲۰ درصد افزايش يافت و رنگدانه اي با عيار ۷۰ درصد به دست آمد. براي تعيين كيفيت رنگدانه حاصل، آزمايش هاي جذب روغن، قدرت پوشانندگي و فام انجام پذيرفت. نتايج نشان مي دهد كه رنگدانه حاصل، كيفيت مطلوبي دارد.
اکسیدهاي آهن به صورت طبیعی و مصنوعی تولید می شوند. رنگدانه‌های طبیعی از شستشو و خردایش خاک طبیعی و رنگدانه‌های مصنوعی از راه تجزیه حرارتی نمک‌های آهن، کاهیدگی (احیا) ترکیبات آلی به وسیله آهن و نهشت نمک‌های آهن حاصل می شوند.
اکسیدهاي آهن در حالت طبیعی تنها کانی رنگی مهمی هستند که از آنها به عنوان رنگدانه استفاده می شـود. خاک‌های رنگی، ترکیبی از اکسیدهاي آهن به صورت هماتیت(Fe۲O۳) ، لیمونیت (FeOH.XH۲O) و مگنتیت (Fe۳O۴) به همراه ناخالصی‌هایی همچون کانی‌های سیلیکاتی، آلومینا، اکسیدهاي منگنز، تیتانیم، منیزیم و … هستند. هماتیت به رنگ سرخ، لیمونیت به رنگ‌های زرد تا قهوه‌ای و نام‌های تجاري Umber ، Ocherو Sienna و مگنتیت به رنگ سیاه، به ترتیب کانی‌های اصلی تشکیل دهنده خاک‌های سرخ، زرد و سیاه هستند
زمین شناسی معدن منگنز ونار و‌اندیس‌های خاک سرخ
معدن منگنز ونارچ در حدود ٣٠ کیلومتري جنوب باختر شهرستان قم واقع شده است. بخش اصلی رخنمون‌های منطقه را سنگ‌های آذرآواري ائوسن میانی تا باﻻیی تشکیل می دهد که عبارتند از: توف، توفیت، توف شیلی و سیلتی، توف برش، گدازه‌های‌اندزیت بازالتی اسپیلیتی شده و گدازه‌های اسپیلیتی که ساختمان بالشی دارند. همچنین سنگ‌های رسوبی با سن الیگومیوسن شامل آهک، مارن، ماسه سنگ و کنگلومرا، بیشتر بر روي تشکیلات آتشفشانی ائوسن قرار گرفته‌اند. توف ها و مواد آذرآواري ﻏنی از اکسید آهن و کم و بیش اکسید منگنز هستند به طوري که اکسید آهن و منگنز به صورت هم نهشت و از ﻻیه‌هایی با ستبراي متفاوت از چند سانتی متر تا حدود ٢ متر درون رسوبات آواري مشاهده می شوند. وضعیت ﻻیه‌ای افق‌های منگنز و آهن، چینه بندي مشخص و هم شیبی با ﻻیه‌های زیرین و باﻻیی، دﻻلت بر تشکیل آهن و منگنز به صورت همزاد با ردیف رسوبات آتشفشانی و آواري دارد.
در گذشته، همراه با استخراج منگنز، خاک سرخ نیز استخراج و دپو می شد (حدود ١٠٠ هزار تن)؛ هم اکنون، به دلیل استخراج معادن ونارچ با روش کند و آکند (به دلیل ستبرا و پایداري افق خاک سرخ) و جلوگیري از صرف هزینه‌های اضافی، خاک سرخ پس از استخراج منگنز بر جا می ماند.
روش تهیه رنگدانه از خاک سرخ
برای تهیه رنگدانه از خاک سرخ باید ابتدا ماده معدنی پر عیار سازی شود.
براي پرعیارسازي با هزینه کم و باﻻ بردن عیار ماده معدنی تا حدود ٧٠ درصد که مناسب تهیه رنگدانه از آن است، از تجزیه سرندي تر و خشک و فرایند Scrubbing می‌توان استفاده کرد.
پس از انجام عملیات پرعیارسازي، رنگدانه‌ای با عیار ٧٠ درصد تهیه شد.
نویسندگان : طهماسبي پور خالده، فاضلي سيدعباس
دیدگاهتان را بنویسید