عوامل موثر بر قیمت طلا

در ماه های اخیر قیمت طلا رشد صعودی داشته و به سرعت در حال افزایش بوده است و شواهد حاکی از آن است که این روند همچنان ادامه داشته باشد. سوالی که مدت ها ذهن مردم را درگیر خود کرده و همواره افراد به دنبال چرایی افزایش این چنینی قیمت طلا هستند. در این مقاله ۶ مورد از عوامل موثر بر قیمت طلا شرح داده خواهند شد.

با توجه به اینکه هزینه استخراج طلا افزایش یافته، به تبع آن قیمت طلا نیز با رشد مواجه می‌شود، دلیل این موضوع نیز این است که طی سال‌ها استخراج طلا شدت گرفته و ذخایر طلا نیز با کاهش روبرو شده است، پس برای استخراج طلا باید در عمق بیشتری از زمین جستجو کرد، و همین مسئله هزینه استخراج طلا را نسبت به گذشته بیشتر کرده است. همچنین در گذشته برخی از دولت‌ها برای ذخایر خود از طلا استفاده نمی‌کردند، اما امروز آن‌ها نیز به این کار روی آورده‌اند، که این مسئله نیز تقاضا را افزایش داده و همین عامل قیمت‌ها را با رشد مواجه کرده است.

ویروس کرونا باعث بحران شدید در صنعت حمل و نقل شده است که این امر بیش از همه بر اقتصاد کشورهای خاور دور تاثیر منفی دارد. ویروس کرونا باعث شده است حجم حمل و نقل به چین حدود ۳۰ درصد کاهش پیدا کند و باعث توقف موقت پروازهای بین‌المللی به چین شده است. بر این اساس، چندین خطوط هواپیمایی کشورها از جمله امریکا، کانادا، فرانسه، قطر، بریتانا ، هند، نیوزیلند، کره جنوبی و… پروازهای خود را به مقصد چین متوقف کرده اند.

ویروس کرونا باعث کاهش شدید تولیدات چین و کاهش صادرات شده است. شرکت‌های بزرگ بین‌المللی مانند : اپل، گوگل، خودروسازی تسلا، دیزنی، مایکروسافت، آمازون، فعالیت شرکت‌های خود را در چین متوقف کرده اند. پر واضح است وقتی که کارخانه‌های چین تعطیل هستند، نیازی به خرید مواد اولیه نخواهند داشت. همچنین برخی از مواد اولیه ای که چین خریداری میکرده است طی ۲ هفته اخیر کاهش ۱۰ درصدی داشته اند ؛ به طور مثال مواردی از جمله : نفت، فولاد، مس، سنگ ‌آهن، و… . این یعنی لطمه به اقتصاد دنیا.

توریسم بین‌الملل نیز ضربه دیده است. چین بیشترین توریسم را به دنیا می‌فرستد، اما سفرهای خارجی از مبدا چین به سایر کشورها متوقف شده است.در بازار داخلی چین نیز بیش از ۲ میلیارد سفر متوقف شده است. این یعنی ۲ میلیارد بلیت هواپیما، اتوبوس، قطار، تاکسی و… کنسل شده است و در نتیجه هتل‌ها، ایرلاین‌ها و مراکز تفریحی بیشترین آسیب را متحمل شده‌اند. از ۱۷ژانویه به بعد ، قیمت نفت کاهش ۱۵ درصدی داشته است . اما در حال حاضر همچنان روند قیمت طلا (انس جهانی) صعودی است و هر روز رکورد جدیدی را ثبت میکند. شاید در فضای نا امن مالی کنونی ؛ معامله گران فقط طلای جهانی را دارای امنیت کافی می بینند. به نظر میرسد افزایش ریسک گریزی معامله گران باعث تقویت تقاضا برای خرید دارایی‌های امن مانند انس شده است و میتوان گفت این اثر روانی تاثیر کرونا بر قیمت طلا میباشد.

مسائل ژئوپلتیك: عمدتا با افزایش ریسک‌های‌ ژئوپلیتیکی و افزایش اشتها برای دارایی‌های امن قیمت‌ طلا را گران تر می‌ کند که این یکی از عوامل موثر بر قیمت طلا می باشد. مثلا بالاترین افزایش قیمت طلا پس از تنش‌های ژئوپلیتیکی در سال ۲۰۰۱ و به‌دنبال حملات ۱۱سپتامبر رخ داد. پس از آن قیمت جهانی طلا در یک هفته ۶ درصد رشد کرد. در سال ۱۹۷۹ پس از تسخیر سفارت آمریکا در ایران، جهش قیمتی در یک هفته نزدیک به ۵ درصد گزارش شد. پس از ترور سردار سلیمانی توسط نیروهای آمریکایی در شش ژانویه ۲۰۲۰ نیز فلز زرد طی چند روز بیش از ۳ درصد افزایش یافت. پس از حمله عراق به کویت در سال ۱۹۹۰ نیز رشد فلز گرانبها ۲.۵ درصد بوده است. تاریخ نشان میدهد که وجود مسائل ژئوپلتیك و تنش ها باعث افزایش نرخ طلای جهانی می شود. خطر شدت گرفتن رویارویی غرب با ایران فشار زیادی در جهت افزایش قیمت به طلا وارد می‌كند. به همین دلیل سرمایه‌گذاران می‌توانند به طلا به عنوان عاملی مطمئن برای سرمایه‌گذاری امید داشته باشند

چین : کشور چین اكنون ذخایری معادل بیش از ۱ تریلیون دلار دارد كه همگی نقد است. از این مقدار نزدیك به ۷۰۰میلیارد به دلار است كه به سرعت ارزش آن در بازار ارز رو به كاهش است. بانك‌های مركزی جهان مدت‌ها است در انتظار این هستند كه كی چین و روسیه با ذخایر ۳۰۴ میلیارد دلاری خود شروع به خرید طلا می‌كنند. این بخشی از سیاست مشروع این كشورها برای خارج شدن از دایره بسته دلار است. اقتصاد‌دانان این را تهدید چین می‌نامند و آن را یکی از عوامل موثر بر قیمت طلا در بازار جهانی می‌دانند.

اخیراً تنشها میان ایالات متحده و چین افزایش یافته است. هر دو ابرقدرت تقریباً در هر جبهه با یکدیگر اختلاف دارند، از جنگهای تجاری حل نشده تا تایوان، همه گیر Covid-19 ، نقض حقوق بشر چین در هنگ کنگ و سین کیانگ و دریای جنوبی چین. موضوع اخیر در میان افزایش تعداد درگیری ها و برخوردهای نیروی دریایی به یک نقطه نظر مهم تبدیل شده است. در ۱۳ ژوئیه، وزیر امور خارجه آمریكا مایك پومپئو موضع سخت تری را نشان داد و در بیانیه ای ادعاهای چین در مورد دریای چین جنوبی را رد كرد. وی گفت: ما در حال شفاف سازی هستیم: ادعاهای پکن مبنی بر منابع دریایی در اکثر دریای چین جنوبی کاملاً غیرمجاز است، جهان به پکن اجازه نخواهد داد که با دریای چین جنوبی به عنوان امپراتوری دریایی خود رفتار کند.” هفته گذشته، ایالات متحده به دنبال اتهامات جاسوسی به چین دستور داد كه كنسولگری خود را در هوستون، تگزاس ببندد. از طرف وزارت امور خارجه چین، این اقدامات، “اقدامات بی سابقه ای” از سوی واشنگتن خوانده شد. به گفته برخی تحلیلگران، خطر برخوردهای غیرمترقبه در حال افزایش است زیرا روابط خیلی سریع بدتر می شوند و این می تواند هر دو کشور را به سمت جنگ نزدیک کند. این ترس ها تقاضای پناهندگان را برای طلا افزایش می دهد که بر قیمت طلا تاثیرگذار است.

یکی از کلیدی‌ترین عوامل موثر بر قیمت طلا به نرخ بهره واقعی برمی‌گردد. این روند از طریق میزان بازدهی اوراق قرضه ۱۰ ساله مصون از تورم در آمریکا اندازه‌گیری می‌شود. از نوامبر سال ۲۰۱۸ تاکنون بازدهی این اوراق از ۱.۱ درصد به صفر در ماه آگوست ۲۰۱۹ رسید. این پایین‌ترین نرخ بازدهی این اوراق از سال ۲۰۱۳ محسوب می‌شود. برعکس در آگوست ۲۰۱۹، طلا به بالاترین سطح خود در سال گذشته رسید.

تحلیلگران در شرکت خدمات مالی و بانکداری پیمکو (PIMCO)، که به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت در زمینه مدیریت سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود، معتقدند که طلا بهترین کالا برای حفظ ارزش دارایی و سرمایه در برابر افزایش تورم است. به‌این ترتیب طلا از این منظر با اوراق قرضه مصون از تورم شناخت دارد. تفاوت آنها اما در این است که طلا همانند اوراق قرضه با نرخ بهره رابطه مستقیم ندارد. اگر نرخ بهره واقعی افزایش یابد، از جذابیت طلا کاسته می‌شود. برعکس اگر نرخ بهره واقعی کاهش یابد، طلا برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر می‌شود. به‌این‌ترتیب‌ می‌توان این‌طور استدلال کرد که کاهش نرخ بهره طی یک سال گذشته، یکی از عوامل موثر بر قیمت طلا بوده که آن را صعودی نموده است. قیمت جهانی طلا روند صعودی به خود گرفته است.

تاثیرات ارزش دلار بر قیمت طلا: درخصوص رابطه بین قیمت دلار آمریکا و قیمت طلا باید این توضیح را بدهیم که معمولا این قیمت دلار است که قیمت طلا را تحت تاثیر قرار می دهد. یعنی در میان عوامل موثر بر قیمت طلا، دلار نقش پیشرو را بازی می کند. هرچند در مواردی عکس این موضوع نیز دیده شده است و طلا دلار را مطیع خود کرده و تغییرات دلار از پی تغییر قیمت طلا آمده است. اما به صورت معمول این طلا است که نقش پیرو را بازی می کند.

علت این مسئله این است که طلا در بازارهای جهانی به دلار آمریکا ارزش گذاری می شود و با بالا رفتن ارزش دلار قیمت طلا برای کسانی که با دیگر ارزها قصد خرید دارند گران می شود و در نتیجه از تقاضای آن کاسته شده و کاهش قیمت را به دنبال دارد. عکس این موضوع نیز صادق است یعنی کاهش ارزش دلار موجب کاهش قیمت طلا برای خریدارانی است که با ارزی غیر از دلار قصد خرید دارند، در نتیجه تقاضا بالا رفته موجب افزایش قیمت می شود. بنابراین طلا با دلار رابطه عکس داشته و کاهش ارزش دلار در ماه های اخیر، با افزایش قیمت طلا روبرو شده است.

منبع: کانال تلگرامی اقتصاد و توسعه